Dziesiątka

Dziecko ma prawo
Do bycia tym, kim jest,
Do życia własnym wysiłkiem i własną myślą,
Do poważnego i sprawiedliwego traktowania jego spraw,
Do wypowiadania swoich myśli,
Do upominania się i żądania,
Do protestu,
Do zabawy i rozrywki,
Do własności,
Niepowodzeń i łez,
Oraz do szacunku dla niewiedzy, dla smutku, i dla młodego wysiłku i ufności

Janusz Korczak

Janusz Korczak, właściwie Henryk Goldszmit, urodził się w 1878 r. w Warszawie. Polsko-żydowski lekarz, pedagog, pisarz, publicysta i działacz społeczny. Prekursor walki o prawa dziecka. Zmarł w 1942 r. prawdopodobnie w Treblince. Razem ze Stefanią Wilczyńską założył i prowadził w latach 1912–1942 Dom Sierot dla dzieci żydowskich w Warszawie. W listopadzie 1940 Dom Sierot został przeniesiony do getta na ulicę Chłodną 33 do budynku Państwowej Szkoły Handlowej im. J. i M. Roeslerów. Podczas przeprowadzki Janusz Korczak został aresztowany przez Niemców za brak obowiązkowej opaski z Gwiazdą Dawida i osadzony na kilka tygodni na Pawiaku. Został zwolniony w grudniu 1940. Korczak, pracownicy i ok. 200 wychowanków Domu Sierot zostali wywiezieni do obozu zagłady w Treblince podczas tzw. wielkiej akcji likwidacyjnej warszawskiego getta. Najprawdopodobniej stało się to 5 sierpnia 1942, ale istnieją także zapiski i relacje z getta podające datę 6 sierpnia 1942 r.

Wychowanie, według Korczaka,  to przede wszystkim opieka, obrona i obowiązek ochrony dzieci. Korczak zwracał uwagę na brak jasnego podziału pomiędzy wychowaniem a opieką. Głównym jego celem w systemie wychowawczym było dążenie do samowychowania. Był przeciwnikiem systemu wychowawczego opartego na przymusie i sztywnych zasadach, surowej dyscyplinie, wykluczał kary cielesne. Według Korczaka wychowanie miało być twórczym procesem polegającym na ustawicznym poszukiwaniu własnych skutecznych form i metod.

więcej o Januszu Korczaku